Acusativo de cantidad y tiempo en esperanto

Hay dos tipos más de acusativo: el de cantidad y el de tiempo. Pero son tan parecidos que merece la pena explicarlos sin diferenciar cuál es cuál. Esto es a base de ejemplos:

La tutan nokton = Dum la tuta nokto
(Toda la noche  = Durante toda la noche)

Ili dormadis la tutan nokton
(Han estado durmiendo toda la noche)
La libro kostas kvin eŭrojn
(El libro cuesta cinco euros)
Ŝi aĝas dek ses jarojn
(Tiene dieciséis años)
Li alvenis unu horon poste
(Llegó una hora más tarde)
Ni jam veturis 300 kilometrojn
(Ya hemos hecho 300 quilómetros)
Ni faris tion jam tri fojojn
(Ya lo hemos hecho tres veces)
Ĉiun tagon mi pensas pri vi
(Cada día pienso en ti)
Ĉiujn merkredojn mi sportas
(Todos los miércoles hago deporte)
Tio okazos la venontan monaton = Tio okazos en la venonta monato
(Pasará el próximo mes)
Tio okazis la dekan (tagon) de januaro = Tio okazis en la deka (tago) de januaro
(Ocurrió/Sucedió/Pasó el [día] diez de enero)
La unuan fojon oni ŝtelis al mi
(La primera vez me robaron)
La 23-an (tagon) de februaro
(El [día] 23 de febrero)

Estos dos acusativos son cuestión de ir hablando e ir identificando cantidad y tiempo. Quizá estos sean en los que menos aciertes por ahora, pero no pasa nada.

 

Traducciones

Con los de cantidad, algunas pocas veces te puedes encontrar oraciones aparentemente intraducibles como esta:

La birdo flugis horojn
(el pájaro voló horas)

Realmente se puede decir así en castellano, pero no es habitual. La solución está en traducirla con la preposición dum (durante): el pájaro voló durante horas.

 

Diferenciación entre sujeto y acusativo

Una duda ‒y falta‒ habitual entre los que empiezan a aprender el acusativo de cantidad y el de tiempo es: ¿Se trata de un acusativo o de un sujeto? Aquí tienes algunos ejemplos clarificadores:

Pasis cent jarojn
Pasis cent jaroj [= Cent jaroj pasis] (han pasado cien años)
Restas dek kilometroj [= Dek kilometroj restas] (quedan diez quilómetros)
Jam pasis unu monato [= Unu monato jam pasis] (ya ha pasado un mes)

¿Lo pillas? Si así es, déjame hacerte un favor con un ejercicio: ¿Esto es correcto…?

Es la primera vez que hago eso
Estas la unuan fojon kiam mi faras tion

¿Es correcto? Lo es, pero alguien se olvidó de poner el sujeto:

Es la primera vez que hago eso
Ĝi estas la unuan fojon kiam mi faras tion

 

En la siguiente lección nos fijaremos en un caso de acusativo y predicativo, en de la serie Acusativo en esperanto.

Liked it? Share it! ;)

4 Comments

  1. sergio said:

    kara Enric, vi maltrafis en la 3a ekzemplo. 60 ne estas sama ol 16.

    4 December 2015
    Reply
    • Enric Baltasar said:

      Dankon pro la sciigo, Sergio. Mi ĵus ŝanĝis la frazon 🙂

      4 December 2015
      Reply
  2. Guille said:

    Algunas veces si no está el complemento directo, le ponen -n al indirecto: Mi skribas ŝin (en vez de al ŝi), ¿cómo se llama este tipo de acusativo? ¿está mal?

    21 May 2023
    Reply
    • Enric Baltasar said:

      Esa oración está mal.

      Más allá de eso, para la teoría de lo que comentas ahora mismo no se me ocurre un ejemplo.

      25 May 2023
      Reply

Leave a Reply